Ανατροπές στο κτηματολόγιο: Τι προβλέπει το νομοσχέδιο - Ποια είναι τα νέα τέλη

Ριζική αναδιοργάνωση στη λειτουργία των κτηματολογικών γραφείων αλλά και στις υποχρεώσεις εκατοντάδων χιλιάδων ιδιοκτητών φέρνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος για τη Σύσταση του Οργανισμού Εθνικού Κτηματολογίου, που τέθηκε χθες σε δημόσια διαβούλευση.

Μάλιστα, γίνεται ένας ενιαίος φορέας, με τίτλο «Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου», και αναμένεται να αναλάβει την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της χώρας έως το 2020, τη λειτουργία, καθώς και τη σταδιακή συγχώνευση των υφιστάμενων κτηματολογικών γραφείων και υποθηκοφυλακείων.

Νέες θέσεις εργασίας

Παράλληλα, το σχέδιο νόμου ανοίγει «παραθυράκι» για νέες θέσεις εργασίας (368 θέσεις προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου) είτε από ελεύθερους επαγγελματίες είτε από υποθηκοφύλακες και υπάλληλους των άμισθων και έμμισθων υποθηκοφυλακείων, που επιθυμούν να απορροφηθούν σε αυτό τα επόμενα δύο χρόνια. Στα σημαντικά είναι ότι αλλάζει και η νομική μορφή του Κτηματολογίου και από Α.Ε. που ήταν μέχρι πρότινος γίνεται Νομικό Πρόσωπο Δημόσιου Δικαίου, το οποίο θα τελεί υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ. Οσον αφορά τα τέλη, τα οποία παρουσιάζουμε αναλυτικά, το υπουργείο υποστηρίζει ότι δίνεται η δυνατότητα μείωσης τους με απόφαση των συναρμόδιων υπουργών.

Εντάσεις…

Σε κάθε περίπτωση, το να αλλάξει σε αυτή τη χρονική περίοδο η δομή του Κτηματολογίου βρίσκει τους εργαζόμενους εκ διαμέτρου αντίθετους. Οπως σημείωσαν στον Ελεύθερο Τύπο, μια τέτοια ενέργεια πρόκειται να πάει πολύ πίσω τις μελέτες που θα υπογράφονταν μέχρι το τέλος του έτους, με αποτέλεσμα, όπως εξηγούν, να μην ολοκληρωθούν μέσα στα χρονικά πλαίσια που οριοθέτησε το υπουργείο (σ.σ. 2020), αφού ο εκτιμώμενος χρόνος που είχε οριστεί προϋπόθετε τουλάχιστον μια τετραετία.

Από πλευράς του, ο υπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Σταθάκης, είχε προ ημερών υποστηρίξει πως το σχέδιο νόμου θα ψηφιστεί μέσα στον Ιανουάριο, ενώ στο συμπληρωματικό Μνημόνιο αναφέρονται συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για την υπογραφή των συμβάσεων με τα γραφεία που θα αναλάβουν την κτηματογράφηση στο πλαίσιο του διαγωνισμού που έχει προκηρύξει η ΕΚΧΑ.

Τα τέλη

Στο σχέδιο νόμου προβλέπεται πως «με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, για την εγγραφή κάθε πράξης στα βιβλία, καταβάλλεται πάγιο τέλος 12 ευρώ», με συγκεκριμένες εξαιρέσεις. Ως «πράξη», νοείται κάθε δικαιοπραξία, δικαστική απόφαση, διοικητική πράξη, δικόγραφο, διαδικαστική πράξη ή δημοσίευση, η οποία προβλέπεται από τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις να εγγράφεται στα βιβλία. Ως «εγγραφή» νοείται η μεταγραφή, η καταχώριση, η σημείωση, η εξάλειψη, η τροπή, η άρση ή η διαγραφή πράξης στα βιβλία.

1. Για την εγγραφή σε βιβλία των πράξεων:

α) αγοραπωλησίας, β) ανταλλαγής, γ) διανομής, δ) εισφοράς ακινήτου σε εταιρία, ε) περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης, στ) δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται η κυριότητα λόγω έκτακτης χρησικτησίας, ζ) μίσθωσης κατά το άρθρο 618 ΑΚ, χρονομεριστικής μίσθωσης και χρηματοδοτικής μίσθωσης, καταβάλλεται πάγιο τέλος 3 ευρώ.

2. Για την εγγραφή των παρακάτω πράξεων στα βιβλία καταβάλλεται τέλος, ως εξής:

* Αναλογικό τέλος ίσο με ποσοστό 5‰ επί της αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος ή του ύψους του μισθώματος, για την εγγραφή των πράξεων: αα) αγοραπωλησίας, ββ) ανταλλαγής, γγ) διανομής, δδ) εισφοράς ακινήτου σε εταιρεία, εε) περίληψης κατακυρωτικής έκθεσης, στστ) δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται η κυριότητα λόγω έκτακτης χρησικτησίας, ζζ) μίσθωσης κατ’ άρθρο 618 ΑΚ., χρονομεριστικής μίσθωσης και χρηματοδοτικής μίσθωσης.

* Αναλογικό τέλος ίσο με ποσοστό 8‰ επί της αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος, για την εγγραφή των πράξεων: αα) προικοσυμφώνου ή γονικής παροχής, ββ) δωρεάς εν ζωή ή αιτία θανάτου, γγ) σύστασης πραγματικής δουλείας, δδ) υποθήκης, εε) προσημείωσης υποθήκης, στστ) κατάσχεσης αναγκαστικής ή συντηρητικής ή με επιταγή, ζζ) αναγγελίας απαίτησης που επέχει θέση κατάσχεσης, ηη) δήλωσης συνέχισης πλειστηριασμού, θθ) δικαστικής μεσεγγύησης, ιι) έκθεσης περιγραφής και εκτίμησης ακινήτου, ιαια) δημοσίευσης του ν. 2844/2000 (Α’ 220).

Πάγιο τέλος 20 ευρώ, «για την εγγραφή κάθε πράξης από τις αναφερόμενες στις περιπτώσεις α’ και β’ της παρούσας παραγράφου».

3. Για τις εγγραφές που διενεργούνται στο κτηματολογικό βιβλίο του άρθρου 10 του ν. 2664/1998, το ποσοστό που ορίζεται για τον προσδιορισμό του αναλογικού τέλους στις περιπτώσεις α’ και β’, της παρούσας παραγράφου, προσαυξάνεται κατά ποσοστό 1‰ επί της αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος ή του μισθώματος, αντίστοιχα.

4. Για τη χορήγηση πιστοποιητικού από τα βιβλία καταβάλλεται πάγιο τέλος 9,50 €. Οταν με την ίδια αίτηση χορηγούνται περισσότερα του ενός πιστοποιητικά για τον ίδιο τίτλο, καταβάλλεται πάγιο τέλος 6,50 € για κάθε, επιπλέον του ενός, πιστοποιητικό. Οταν το πιστοποιητικό χορηγείται με την υποβολή αίτησης για εγγραφή πράξης, καταβάλλεται πάγιο τέλος 6,50 €, για κάθε πιστοποιητικό.

5. Για τη χορήγηση αντιγράφου στοιχείου από το αρχείο του Κτηματολογικού Γραφείου ή του Υποκαταστήματός του καταβάλλεται πάγιο τέλος 9,50 €. Το τέλος του προηγούμενου εδαφίου προσαυξάνεται κατά 4,50 € για κάθε, επιπλέον του ενός, φύλλο του χορηγούμενου αντιγράφου. Το τέλος του πρώτου εδαφίου προσαυξάνεται κατά 6,50 €, όταν χορηγείται αντίγραφο πράξης από τα βιβλία μεταγραφών.

6. Για τη χορήγηση αποσπάσματος κτηματολογικού διαγράμματος και κτηματογραφικού διαγράμματος, καταβάλλεται πάγιο τέλος 15 € ή 33 €, αντίστοιχα.

Ο νέος χάρτης με 17 κτηματολογικά γραφεία και 69 υποκαταστήματα

Ο Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου θα αποτελείται από μια κεντρική υπηρεσία, 17 κτηματολογικά γραφεία και 69 υποκαταστήματα. Σε αυτόν θα ενσωματωθεί η Ανώνυμη Εταιρία του Δημοσίου, με την επωνυμία «Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε.» (ΕΚΧΑ Α.Ε.), τα λειτουργούντα «οριστικά» και «μεταβατικά» κτηματολογικά γραφεία και όλα τα υποθηκοφυλακεία της χώρας. Σε διάστημα εντός δύο ετών, κατ’ ανώτατο όριο, από την ημερομηνία δημοσίευσης του νομοσχεδίου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, θα εκδίδονται σταδιακά αποφάσεις από το επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού, κατόπιν εισήγησης του γενικού διευθυντή, που θα αφορούν καταργήσεις υποθηκοφυλακείων και κτηματολογικών γραφείων.

Έρχονται…

Ειδικότερα και σύμφωνα με το άρθρο 15 συστήνονται κτηματολογικά γραφεία του Οργανισμού ως εξής:

1) Κτηματολογικό Γραφείο Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, με έδρα την Κομοτηνή.

2) Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

3) Κτηματολογικό Γραφείο Κεντρικής Μακεδονίας, με έδρα τη Θεσσαλονίκη.

4) Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Μακεδονίας, με έδρα την Κοζάνη.

5) Κτηματολογικό Γραφείο Ηπείρου, με έδρα τα Ιωάννινα.

6) Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλίας, με έδρα τη Λάρισα.

7) Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Ελλάδας, με έδρα την Πάτρα.

8) Κτηματολογικό Γραφείο Στερεάς Ελλάδας, με έδρα τη Λαμία.

9) Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών, με έδρα την Αθήνα.

10) Κτηματολογικό Γραφείο Αττικής, με έδρα το Κορωπί.

11) Κτηματολογικό Γραφείο Πειραιώς και Νήσων, με έδρα τον Πειραιά.

12) Κτηματολογικό Γραφείο Πελοποννήσου, με έδρα την Τρίπολη.

13) Κτηματολογικό Γραφείο Βορείου Αιγαίου, με έδρα τη Μυτιλήνη.

14) Κτηματολογικό Γραφείο Κυκλάδων, με έδρα την Ερμούπολη.

15) Κτηματολογικό Γραφείο Κρήτης, με έδρα το Ηράκλειο.

16) Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου, με έδρα τη Ρόδο.

17) Κτηματολογικό Γραφείο Ιονίων Νήσων, με έδρα την Κέρκυρα.

Η έναρξη λειτουργίας κάθε κτηματολογικού γραφείου ξεκινά από τη δημοσίευση της απόφασης της παρ.7 του άρθρου 1 με την οποία καταργείται το αντίστοιχο υποθηκοφυλακείο της έδρας της Περιφέρειας.

Το… δίκτυο

Επίσης, εντός είκοσι τεσσάρων μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, σε κάθε κτηματολογικό γραφείο συστήνονται με την απόφαση της παρ. 7 του άρθρου 1, υποκαταστήματα, ως εξής:

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Ανατ. Μακεδονίας και Θράκης, τα υποκαταστήματα Αλεξανδρούπολης, Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης (4).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλονίκης, τα υποκαταστήματα Καλαμαριάς, Λαγκαδά και (2).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Κεντρικής Μακεδονίας, τα υποκαταστήματα Βέροιας, Κιλκίς, Εδεσσας, Γιαννιτσών, Κατερίνης, Σερρών, Πολυγύρου, (7).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Μακεδονίας, τα υποκαταστήματα Γρεβενών, Καστοριάς και Φλώρινας (3).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Ηπείρου, τα υποκαταστήματα Αρτας, Ηγουμενίτσας, Πρέβεζας, (3).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Θεσσαλίας, τα υποκαταστήματα Τυρνάβου, Καρδίτσας, Βόλου, Σκιάθου, Τρικάλων (5).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Δυτικής Ελλάδας, τα υποκαταστήματα Αιγιαλείας Αιγίου, Μεσολογγίου, Αγρινίου, Πύργου, Αμαλιάδας, Ζακύνθου, (6).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Στερεάς Ελλάδας, τα υποκαταστήματα Λιβαδειάς, Θήβας, Χαλκίδας, Καρπενησίου, Αμφισσας (5).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών, τα υποκαταστήματα Χαλανδρίου, Περιστερίου, Ηλιουπόλεως(3).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Αττικής, τα υποκαταστήματα Αμαρουσίου, Κηφισιάς, Αχαρνών, Ελευσίνας, Μαραθώνα, (5).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Πειραιώς και Νήσων, τα υποκαταστήματα Γλυφάδας, Παλαιού Φαλήρου(2).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Πελοποννήσου, τα υποκαταστήματα Ναυπλίου, Κορίνθου, Σπάρτης, Καλαμάτας, (4).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Βορείου Αιγαίου, τα υποκαταστήματα Χίου, Ικαρίας, Σάμου, και Λήμνου (4).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Κυκλάδων, τα υποκαταστήματα Ανδρου, Θήρας, Τήνου, Μήλου, Μυκόνου, Νάξου και Πάρου (7).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Κρήτης, τα υποκαταστήματα Ρεθύμνου, Χανίων, Νεάπολης Λασιθίου, (3).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Δωδεκανήσου, τα υποκαταστήματα Καλύμνου, Πάτμου, Καρπάθου και Κω-Λέρου (4).

* Στο Κτηματολογικό Γραφείο Ιονίων Νήσων, τα υποκαταστήματα Λευκάδας και Κεφαλληνίας-Ιθάκης (2).

Φορέας του Δημοσίου υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ

Ο Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου θα είναι φορέας του δημόσιου τομέα, άρα Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, θα παρέχει υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα και θα τελεί υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ. Η νομική μορφή του Οργανισμού ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου επιλέχθηκε για δύο βασικούς λόγους, όπως εξηγεί το υπουργείο στη σχετική του ανακοίνωση. Αφενός, ο νομικός έλεγχος και η καταχώριση των δικαιωμάτων των πολιτών συνιστά άσκηση δημόσιας εξουσίας και επομένως δεν μπορεί παρά να ανατεθεί σε όργανο που ανήκει στο κράτος. Αφετέρου, τα δεδομένα που τηρούνται στο Κτηματολόγιο αφορούν την ακίνητη περιουσία των πολιτών και του Δημοσίου σε όλη την επικράτεια και εξυπηρετούν άμεσα δημόσιους σκοπούς. «Συνεπώς, η κυριότητα και η συναφής διαχείριση/εκμετάλλευσή τους οφείλει να ανήκει αποκλειστικά στο κράτος».

Κονδύλια

Επιπροσθέτως, ο Οργανισμός Εθνικού Κτηματολογίου σχεδιάστηκε να λειτουργεί ως αυτοχρηματοδοτούμενος. Σε περίπτωση που τα έσοδα υπερβαίνουν τις προγραμματισμένες δαπάνες και υπό την προϋπόθεση διασφάλισης ορισμένου αποθεματικού ασφαλείας για τη λειτουργία του, το πλεονάζον ποσό θα αποδίδεται στον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Προσλήψεις

Στο ΥΠΕΝ υποστηρίζουν πως έχει ληφθεί ειδική μέριμνα για την αξιοποίηση του υφιστάμενου προσωπικού, που θα επιτρέψει την απρόσκοπτη και συνεχή παροχή των υπηρεσιών του Οργανισμού. Στον νέο φορέα θα ενταχθούν σταδιακά, με χρονικό ορίζοντα δύο ετών, ανάλογα με την πρόοδο σύστασης της περιφερειακής δομής, υποθηκοφύλακες και υπάλληλοι των άμισθων και έμμισθων υποθηκοφυλακείων, εφόσον το επιθυμούν.

Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, στην κεντρική υπηρεσία του Οργανισμού συνιστώνται 368 θέσεις προσωπικού με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου και 12 θέσεις με σχέση έμμισθης εντολής.

Η διαβούλευση του νομοσχεδίου θα διαρκέσει έως την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου 2017 και ώρα 13:00.