Τι αλλάζει στη φορολογική παραγραφή εκπρόθεσμων φορολογικών δηλώσεων

Διευκρινίσεις αναφορικά με την πενταετή και δεκαπενταετή προθεσμία παραγραφής εκπρόθεσμων φορολογικών δηλώσεων δίνει η ΑΑΔΕ με εγκύκλιο της ερμηνεύοντας την σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Μεταξύ άλλων στην εγκύκλιο αυτή επισημαίνεται ότι, "σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης μετά την πάροδο της αρχικής πενταετούς παραγραφής, ήτοι για δηλώσεις που υποβάλλονται από το έκτο έτος και μετά, δεν εφαρμόζεται η δεκαπενταετής παραγραφή, αλλά βραχύτερη τριετής προθεσμία, αρχόμενη από τη λήξη του έτους υποβολής της εκπρόθεσμης δήλωσης και μη υπερβαίνουσα, κατ' ανώτατο όριο, τα δεκαπέντε έτη. Ως εκ τούτου, για όσες εκπρόθεσμες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος υποβάλλονται στο δέκατο τρίτο, δέκατο τέταρτο ή δέκατο πέμπτο έτος από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής τους, δεν τίθεται θέμα περαιτέρω παρέκτασης της προθεσμίας της δεκαπενταετούς παραγραφής".

Έτσι, η πρόβλεψη της 15ετούς παραγραφής καθίσταται επί της ουσίας εφαρμοστέα μόνο στις περιπτώσεις όπου είτε δεν έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση από τον υπόχρεο είτε η εκπρόθεσμη δήλωση υποβάλλεται εντός του χρονικού διαστήματος, από το 12ο έως και 15ο έτος, μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της.

Υπενθυμίζεται ότι, μέχρι σήμερα η εκπρόθεσμη υποβολή φορολογικής δήλωσης (έστω και κατά μία ημέρα) εξομοιωνόταν με μη υποβολή δήλωσης, με αποτέλεσμα η αρχική πενταετής παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου να επιβάλει φόρο να μετατρέπεται σε 15ετή. Αυτή τη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους εφάρμοζε έως σήμερα η φορολογική διοίκηση.

Με την απόφαση 732/2019 του ΣτΕ, το οποίο αποφάνθηκε οριστικώς επί του ζητήματος κρίθηκε ότι σε περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης εντός της αρχικής πενταετούς παραγραφής, ισχύει η πενταετής παραγραφή παρατεινόμενη κατά τρία έτη, στην περίπτωση που η εκπρόθεσμη δήλωση υποβληθεί κατά το τελευταίο έτος της προθεσμίας αυτής.

Περαιτέρω, για τις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης μετά την πάροδο της αρχικής πενταετούς παραγραφής κρίθηκε ότι το δικαίωμα του Δημοσίου να επιβάλει φόρο παραγράφεται ομοίως μετά την πάροδο τριετίας από τη λήξη του έτους της εκπρόθεσμης δήλωσης, με ανώτατο χρονικό όριο παραγραφής τη 15ετία, ακόμη δηλαδή κι αν η δήλωση υποβληθεί το δέκατο πέμπτο έτος από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της.

Με την εγκύκλιο ξεκαθαρίζεται πως ακόμη και στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης μετά την πάροδο της αρχικής πενταετούς παραγραφής (πχ μετά την πάροδο 7 ή 8 ετών), δεν εφαρμόζεται η μακρά 15ετής παραγραφή, αλλά η βραχύτερη, τριετής προθεσμία, η οποία ξεκινά από τη λήξη του έτους υποβολής της εκπρόθεσμης δήλωσης και η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει, κατ' ανώτατο όριο, τα 15 έτη, εντός της οποίας το Δημόσιο πρέπει να προβεί σε διενέργεια ελέγχου.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι για δηλώσεις που θα υποβληθούν το 13ο, 14ο ή και 15ο έτος από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής τους, δεν χωρεί περαιτέρω επιμήκυνση της προθεσμίας της 15ετους παραγραφής