Η μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία που στοίχισε τη ζωή σε 583 ψυχές

 

   

 

 

     Το μόνο που επιθυμούν είναι να αναχωρήσουν το νωρίτερο δυνατό και να μπει ένα τέλος στην ταλαιπωρία τους

 

 

 

 

 

 

Λένε –και έτσι όντως συμβαίνει- πως κάθε αεροπορικό δυστύχημα γίνεται η αιτία για βελτιώσεις στην αεροπλοΐα. Στην Τενερίφη, πριν από 42 χρόνια, χρειάστηκε να θυσιαστούν 583 ψυχές για να πετάμε εμείς σήμερα με μεγαλύτερη ασφάλεια.

Η απογείωση και προσγείωση ενός αεροπλάνου θεωρούνται οι πιο επικίνδυνες στιγμής κατά την διάρκεια μιας προγραμματισμένης πτήσης. Κι όσο κι αν αυτό «ακούγεται» οξύμωρο, έρχεται η ίδια η πραγματικότητα και οι αμείλικτοι αριθμοί για να το επιβεβαιώσουν.

Άλλωστε η μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία όλων των εποχών αφορά στη σύγκρουση δύο αεροσκαφών η οποία δεν συνέβη στον αέρα. Έγινε με τα δύο αεροπλάνα να τροχιοδρομούν για απογείωση και τους πιλότους τους να μην αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο μέχρι να είναι πάρα μα πάρα πολύ αργά.

Το ημερολόγιο έγραφε 27 Μαρτίου 1977 και η Ισπανία βιώνει μια ταραγμένη περίοδο που κορυφώνεται με τρομοκρατική επίθεση της αυτονομιστικής ομάδας Fuerzas Armadas Guanches που τοποθετεί βόμβα στο αεροδρόμιο της Λας Πάλμας, στις Κανάριες Νήσους.

Οι τοπικές αρχές τίθενται σε επιφυλακή και αποφασίζεται τα υπόλοιπα αεροσκάφη που καταφθάνουν να κατευθυνθούν προς την γειτονική Τενερίφη, η οποία όμως εκείνη την εποχή δεν διέθετε (όπως αποδείχτηκε με τραγικό τρόπο) τα μέσα, τις εγκαταστάσεις και την τεχνολογία για να διαχειριστεί την κατάσταση που δημιουργήθηκε.

Επιπλέον πρέπει να έχουμε κατά νου πως το μακρινό 1977 τα πράγματα στις πτήσεις ήταν πολύ διαφορετικά από αυτά που σήμερα θεωρούμε δεδομένα σε θέματα ασφαλείας. Ακόμη και ο τρόπος επικοινωνίας μεταξύ πληρωμάτων και πύργων ελέγχου βρισκόταν σε στάδιο που σήμερα μοιάζει τρομερά αφελές και σχεδόν ερασιτεχνικό, καθώς δεν είχε καταστεί πλήρως κωδικοποιημένο ώστε να αποφεύγονται παρερμηνείες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ατυχήματα. Μετά από αυτό που συνέβη στην Τενερίφη τα πάντα άλλαξαν…

Στο πολύ μικρό αεροδρόμιο Λος Ροντέος επικρατεί το αδιαχώρητο. Δεκάδες αεροπλάνα βρίσκονται εκεί, με κυβερνήτες, πλήρωμα και επιβάτες να προσπαθούν να διαχειριστούν τον εκνευρισμό τους από τις πολύωρες αναμονές και τους ελεγκτές εναέριες κυκλοφορίας να κάνουν ό,τι μπορούν για να αντεπεξέλθουν στον ασυνήθιστο για αυτούς όγκο δουλειάς.

Το δυσοίωνο σκηνικό γίνεται ακόμη χειρότερο εξαιτίας της πυκνής ομίχλης που καλύπτει τα πάντα, αλλά δεν δείχνει να ανησυχεί ιδιαίτερα τους χειριστές των δύο μοιραίων –όπως αποδείχτηκε- Boeing 747. Το μόνο που επιθυμούν είναι να αναχωρήσουν το νωρίτερο δυνατό και να μπει ένα τέλος στην ταλαιπωρία τους. Πρόκειται για ένα αεροπλάνο της αμερικανικής εταιρείας Pan Am, που εκτελούσε το δρομολόγιο Λος Άντζελες – Νέα Υόρκη – Γκραν Κανάρια με 380 επιβάτες και 16μελές πλήρωμα και της ολλανδικής KLM που εκτελούσε την πτήση Άμστερνταμ – Γκραν Κανάρια με 234 επιβάτες και 14μελές πλήρωμα.  

 

 

 

Λίγα λεπτά αργότερα οι περισσότεροι από αυτούς ήταν νεκροί…

Για να φτάσουμε σ’ αυτήν την πρωτοφανή τραγωδία με απολογισμό 583 νεκρούς «χρειάστηκε» η συνδρομή πολλών παραγόντων. Η καθυστέρηση της πτήσης της KLM άγχωσε τους ανθρώπους της εταιρείας καθώς θα έπρεπε να αναλάβει το κόστος φιλοξενίας των επιβατών, ενώ και ο κυβερνήτης ήθελε να απογειωθεί το αεροσκάφος προκειμένου να μην ξεπεραστεί το ανώτατο χρονικό όριο που θα βρισκόταν ο ίδιος σε υπηρεσία, καθώς εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα υπήρχαν νομικές συνέπειες.

Παράλληλα, στον πύργο ελέγχου βρίσκονται μόλις δύο ελεγκτές, οι οποίοι υπό φυσιολογικές συνθήκες θα ήταν αρκετοί για να διαχειριστούν την κατάσταση, αλλά εκείνη τη μέρα, τη μέρα τις βομβιστικής επίθεσης στη διπλανή Λας Πάλμας, ήταν πρακτικά αδύνατο να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες που είχαν δημιουργηθεί.

Ο βιαστικός και αγχωμένος κυβερνήτης της KLM ανεφοδιάζει το αεροσκάφος για να κερδίσει χρόνο και κατευθύνεται προς την άκρη του διαδρόμου όπου θα κάνει αναστροφή και θα τροχιοδρομήσει για απογείωση. Κανονικά αυτή η «μανούβρα» θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί σε βοηθητικό διάδρομο και όχι στον κύριο. Όμως όλοι οι βοηθητικοί είναι γεμάτοι από τα επιπλέον αεροσκάφη. Η ίδια οδηγία δίνεται και στο αμερικανικό πλήρωμα, με την υποσημείωση ότι θα χρειαστεί σύντομα να απελευθερώσει την μοιραία έξοδο 3.

Όταν όμως φτάνουν εκεί, διαπιστώνουν ότι το 747 είναι τόσο μεγάλο που είναι αδύνατο να στρίψει. Κοιτάζουν τον χάρτη και εικάζουν ότι η σαφώς πιο άνετη έξοδος 4 είναι μάλλον εκείνη που εννοούσε ο ελεγκτής, αποδίδουν την παρερμηνεία στα μέτρια αγγλικά του και κατευθύνονται προς τα εκεί. Στην ουσία κατευθύνονται προς την καταστροφή.  

 

Οι λέξεις πάνω σε ένα κομμάτι χαρτί ή στην οθόνη ενός υπολογιστή δεν μπορούν να αποδώσουν πιστά όσα ακολούθησαν, τα οποία με βάση τα σημερινά δεδομένα μοιάζουν παιδιάστικα λάθη που δεν έχουν θέση ούτε σε γραφείο δημοσίου υπαλλήλου που έχει επωμιστεί με την ευθύνη απλά να βάζει σφραγίδες.

Ένα πρόβλημα στις επικοινωνίες κάνει το «φεύγουμε» του κυβερνήτη της KLM να ακουστεί μόνο εντός της καμπίνας και όχι στον πύργο ελέγχου ή τους ανθρώπους της PAN AM που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής. Ακολουθούν και άλλα τέτοια περιστατικά, με όλους τους εμπλεκόμενους να είναι κυριολεκτικά χαμένοι στην μετάφραση. Το «We are now at take off» γίνεται αντιληπτό ως «we are now at take off position»… Την ίδια στιγμή ο ελεγκτής σαστίζει και απαντά «ΟΚ», προσπαθώντας στο μεταξύ να καταλάβει τι συμβαίνει, όμως ο πιλότος θεωρεί ότι του ανάβουν το πράσινο φως για απογείωση.

Οι φωνές του πληρώματος της PAN AM ότι είναι κι αυτοί εκεί πνίγονται και χάνονται την ώρα που ο ελεγκτής καλεί την KLM να μείνει στη θέση της. Λίγα δευτερόλεπτα αργότερα αυτή η αλυσίδα εγκληματικών λαθών και απίστευτης αμέλειας οδηγεί το ένα αεροσκάφος πάνω στο άλλο, την ώρα που το ένα απογειωνόταν και το άλλο τροχιοδρομούσε. Από την σύγκρουση πεθαίνουν 583 άνθρωποι, οι επιζώντες είναι μόλις 61.

Πρόκειται για την μεγαλύτερη σε αριθμό θυμάτων αεροπορική τραγωδία όλων των εποχών. Και εντελώς οξύμωρα συνέβη στο έδαφος…  

pentapostagma.gr