Επιστροφή στο... 1996 για την ελληνική οικονομία...

Στο μακρινό 1996 γυρίζει σε απόλυτα νούμερα ο κορονοϊός την ελληνική οικονομία, η οποία στο δεύτερο τρίμηνο του 2020 υπέστη πραγματική συντριβή με την πτώση στο ΑΕΠ να φτάνει το 15,2%, ενώ η εξαΰλωση των εισοδημάτων συνεχίζεται…

Πρόκειται για τη...
βαθύτερη ύφεση από την περίοδο της μεταπολίτευσης, αφού η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα πτώση του ΑΕΠ που έχει γνωρίσει ποτέ η χώρα ήταν στην κορύφωση των μνημονίων το 2011, με 8,8%. 

Οπως προκύπτει από τα προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το ΑΕΠ συρρικνώθηκε στα 41,270 δισ. ευρώ, με τη ζημιά να φτάνει σε απόλυτους αριθμούς τα 7,4 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, ενώ σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του έτους οι απώλειες στο ΑΕΠ αγγίζουν τα 6,75 δισ. ευρώ.

Η κατανάλωση παρουσίασε μείωση κατά 10,1%, με τις απώλειες να υπερβαίνουν τα 5,3 δισ. ευρώ, οι εξαγωγές χτυπήθηκαν κατά 32,1% υποχωρώντας κατά 4,629 δισ. ευρώ, ενώ οι επενδύσεις βούτηξαν κατά 10,3%.

Ο τουρισμός

Η χώρα μας είχε την πέμπτη χειρότερη επίδοση στην ευρωζώνη μετά την Ισπανία όπου η ύφεση ήταν 22,1%, τη Γαλλία με 19%, την Ιταλία με 17,3% και την Πορτογαλία με 16,3%. Το «βυθόμετρο» της ύφεσης κρατά πλέον ο τουρισμός, καθώς το μέγεθος των απωλειών του κλάδου το τρίτο τρίμηνο θα καθορίσει την έκταση της ζημιάς στην οικονομία για ολόκληρη τη χρονιά.

Επίσης, ανασταλτικοί παράγοντες στη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας είναι η πορεία του εμπορίου, οι επενδύσεις, καθώς και το ύψος των πόρων που θα εισρεύσουν στη χώρα από τα ευρωπαϊκά ταμεία. 

Προς το παρόν το οικονομικό επιτελείο εμμένει στην εκτίμηση για ύφεση 8% για το σύνολο του έτους, αν και δεν αποκλείουν κατηγορηματικά το ενδεχόμενο αναθεώρησης επί τα χείρω με την ενσωμάτωση στο ΑΕΠ των στοιχείων από την τουριστική κίνηση. 

Σημειώνεται ότι ήδη στο πρώτο εξάμηνο του έτους η ύφεση τρέχει με ρυθμό 7,9%, δηλαδή στο ύψος των κυβερνητικών προβλέψεων.

Οπως επισημαίνουν στο υπουργείο Οικονομικών, καθαρή και ασφαλής εικόνα για το πλήγμα στο ΑΕΠ από την πανδημία θα υπάρχει στις αρχές του επόμενου μήνα, με το κέντρο βάρους να πέφτει στον τουρισμό, όπου στο τρίτο τρίμηνο του έτους πραγματοποιείται το 60% των ετήσιων εσόδων.

Ωστόσο παράγοντες της τουριστικής αγοράς τονίζουν ότι η θερινή σεζόν έκλεισε με μεγάλες απώλειες στις εισπράξεις, καθώς οι πληρότητες των ξενοδοχειακών μονάδων δεν ξεπέρασαν πανελλαδικά το 30%, και εκπέμπουν σήμα κινδύνου για μαζικά λουκέτα το φθινόπωρο εκτιμώντας ότι η βουτιά θα συνεχιστεί. 

Σύμφωνα με νεότερες προβλέψεις για την πορεία του κλάδου το 2020, τα έσοδα δεν αναμένεται να υπερβούν τα 3,5 δισ. ευρώ έναντι 18,2 δισ. ευρώ πέρυσι και θα πέσουν ακόμα χαμηλότερα αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι λόγω ακύρωσης των κρατήσεων στα ξενοδοχεία θα πρέπει να επιστραφούν σημαντικά ποσά στους πελάτες τους.

Ασφυξία στην εστίαση

Η δίνη του τουρισμού παρασύρει και την εστίαση, που δέχεται νέα χτυπήματα από την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων για το ωράριο λειτουργίας, ενώ λόγω του φόβου για τον κορονοϊό αναμένεται επιδείνωση της ασφυξίας τους χειμερινούς μήνες. 

Με βάση τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η πτώση του τζίρου κυμαίνεται στο 50% κατά μέσο όρο, ενώ μία στις τρεις επιχειρήσεις βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού.

Την ίδια ώρα η οικονομική στενότητα των νοικοκυριών αλλά και η αβεβαιότητα για την επόμενη ημέρα ανοίγουν τρύπες στα ταμεία του λιανικού εμπορίου, που στο πρώτο εξάμηνο του έτους έχασε έσοδα άνω των 8 δισ. ευρώ, με τις προοπτικές για τους επόμενους μήνες να παραμένουν ζοφερές.

Η στασιμότητα στον τομέα των επενδύσεων λόγω του κλίματος ανασφάλειας αποτελεί ακόμα έναν επιβαρυντικό παράγοντα για την ύφεση, με μεγάλο ζητούμενο να παραμένει η αποκατάσταση του κλίματος σταθερότητας και εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας από Ελληνες και ξένους επενδυτές.

Ομιχλώδες είναι το τοπίο και στην οικοδομή, που βρίσκεται σε «νάρκωση» και κινείται σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς ουδείς μπορεί να προβλέψει τον χρόνο και τον ρυθμό ανάκαμψης. 

Παράλληλα, δεν υπάρχει ακριβές χρονοδιάγραμμα για την εκταμίευση και το ύψος των πόρων από τα πακέτα της Κομισιόν, ενώ η διόγκωση των δαπανών και η τρύπα στα έσοδα προκαλούν εκτροχιασμό του προϋπολογισμού υπονομεύοντας τη «δύναμη πυρός» για μέτρα στήριξης.

Τα ευρωπαϊκά κονδύλια αποτελούν σημαντικό παράγοντα καθώς θα ενισχύσουν τη χρηματοδοτική δύναμη του Δημοσίου για λήψη αντίμετρων στον κορονοϊό, καθώς και την παροχή ρευστότητας στην αγορά με διατήρηση των ταμειακών διαθεσίμων σε ικανοποιητικά επίπεδα.

Σχολιάζοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο τομεάρχης Οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ, Ευκλείδης Τσακαλώτος, έκανε λόγο για «κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας», τονίζοντας ότι πρόκειται για τη χειρότερη επίδοση τριμήνου ιστορικά στη χώρα και για μία από τις χειρότερες στην Ευρώπη. 

Σύμφωνα με τον πρώην υπουργό, «είχαμε προειδοποιήσει από νωρίς. Είχαμε θωρακίσει τη χώρα για να μη χρειαστεί να δούμε αυτά τα νούμερα. Κάναμε συγκεκριμένες, ρεαλιστικές προτάσεις για να αποφύγουμε αυτή την καταστροφή. 

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εθελοτυφλούσε. Στην αρχή της πανδημίας προσπαθούσε να μας πείσει ότι το έτος θα κλείσει χωρίς ύφεση. Ομως το πρόβλημα είναι ότι εξακολουθεί να εθελοτυφλεί. Το διάστημα μετά το lockdown συνέχισε να χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά αρνητικές προοπτικές. Το 3ο τρίμηνο δεν θα είναι ενθαρρυντικό. Και το χειρότερο είναι ότι δεν διαφαίνεται καμία προοπτική για το διαβόητο V στην ανάπτυξη το 2021».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΛΣΤΑΤ αναθεώρησε και τα στοιχεία της ύφεσης για το πρώτο τρίμηνο του 2020 περιορίζοντας την κάμψη στο 0,5% από 0,9% που εκτιμούσε στην προηγούμενη ανακοίνωσή της. Ανάλογη βελτίωση υπάρχει και στις επιδόσεις του 2019...

Μάριος Χριστοδούλου

efsyn.gr