Πόλεμος» με την ακρίβεια: Τα 6+1 μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων

 

Σε κλειστή σύσκεψη την Τρίτη στο Μαξίμου αναμένεται να «κλειδώσουν» τα μέτρα ενάντια στην ακρίβεια για να περιοριστούν οι επιπτώσεις της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία. Στο τραπέζι βρίσκονται η έκπτωση φόρου για μέρος της δαπάνης σε βενζίνη και πετρέλαιο και η μείωση του ΦΠΑ ή του ΕΦΚ στα καύσιμα. Για ποιους θα αυξηθεί η κρατική επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου και ποιοι θα λάβουν την επιταγή ακρίβειας, ύψους τουλάχιστον 200 ευρώ.

Των Γ. ΣΙΑΔΗΜΑ, Α. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, Σ. ΣΤΑΥΡΟΠΙΕΡΡΑΚΟΥ

Στην τελική ευθεία βρίσκεται ο σχεδιασμός της κυβέρνησης για μια σειρά από νέα μέτρα στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ώστε να αντιμετωπιστούν περαιτέρω η ενεργειακή κρίση και οι αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων μετά και τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν τα επόμενα 24ωρα, αφού πρώτα αξιολογηθούν όλα τα δημοσιονομικά δεδομένα και η κυβέρνηση έχει μια σαφέστερη εικόνα για τις προθέσεις και τις διαθέσεις των Ευρωπαίων εταίρων.

Είναι σαφές πως θα είναι τελείως διαφορετικές οι συνθήκες αν τελικά αποφασιστεί ότι οι αμυντικές δαπάνες και -ακόμα καλύτερα- οι δαπάνες για την ενέργεια δεν θα συμπεριληφθούν στα ελλείμματα, καθώς, αυτόματα, θα δημιουργηθεί ένας πολύ μεγαλύτερος δημοσιονομικός χώρος.

Η κυβέρνηση έχει ζητήσει αυτή την εξαίρεση και ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε δημόσια, προσερχόμενος στην άτυπη Σύνοδο των Βερσαλλιών την Πέμπτη, ότι θα πρέπει «να εξαιρέσουμε ένα μέρος ή ενδεχομένως και όλες τις αμυντικές δαπάνες από τους υπολογισμούς του ελλείμματος, έτσι ώστε χώρες όπως η Ελλάδα, οι οποίες ιστορικά ξοδεύουν περισσότερα σε αμυντικές δαπάνες, να μην τιμωρούνται γι’ αυτή την επιλογή».

Ήδη την περασμένη εβδομάδα συνεδρίασε το οικονομικό επιτελείο υπό τον πρωθυπουργό, ενώ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, θα γίνει πιθανότατα την Τρίτη μια κλειστή σύσκεψη, κατά την οποία θα «κλειδώσουν» τα μέτρα.

Στη συνέχεια θα υπάρξουν ανακοινώσεις, πιθανόν από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Για τα καύσιμα

Πλέον η κυβέρνηση φαίνεται να εξετάζει ένα πιο δυναμικό σχέδιο, πέρα από το έκτακτο επίδομα σε ευάλωτα νοικοκυριά που «κλείδωσε» μαζί με την παράταση των επιδοτήσεων σε λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου που είναι ήδη σε ισχύ. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι βρίσκονται πλέον και άλλα μέτρα, όπως μια παρέμβαση στην τιμή των καυσίμων.

Μετά από συναντήσεις με τους φορείς της αγοράς και παρακολουθώντας το ράλι της τιμής του πετρελαίου διεθνώς, στην κυβέρνηση εκφράζουν την ανησυχία ότι οι τιμές μπορεί να συνεχίσουν να αυξάνονται και να ξεπεράσουν σε βάθος χρόνου τα 2,5 ή ακόμη και τα 3 ευρώ ανά λίτρο.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν συζητηθεί διάφορα σενάρια για κυβερνητική παρέμβαση. Το πρώτο σενάριο αφορά το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ένας αυτόματος μηχανισμός στήριξης που θα επιδοτεί απευθείας στον καταναλωτή ένα ποσό για κάθε λίτρο βενζίνης ή πετρελαίου κίνησης.

Το σχέδιο, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, είναι να καθοριστεί μια τιμή βάσης ενός λίτρου βενζίνης και από εκεί και πάνω όποια αύξηση επέλθει να επιστρέφεται αυτόματα στον καταναλωτή, να επιδοτείται, δηλαδή, από το κράτος.

Η επιδότηση αυτή θα γίνεται με εισοδηματικά κριτήρια, καθώς η βούληση της κυβέρνησης είναι να στηριχθούν οι οικονομικά πιο αδύναμοι. Αυτό σημαίνει πως, για να λάβει αυτόματα την επιδότηση κάποιος, θα πρέπει να αγοράζει βενζίνη ή πετρέλαιο στο πρατήριο καυσίμων με τον ΑΦΜ του.

Τα όρια των τιμών των καυσίμων και των εισοδημάτων βρίσκονται ακόμα υπό συζήτηση. Ένα δεύτερο σενάριο που έχει συζητηθεί στο οικονομικό επιτελείο αφορά το ενδεχόμενο μείωσης -για περιορισμένο χρονικό διάστημα- του ΦΠΑ στις τιμές των καυσίμων στο επίπεδο που ισχύει σήμερα σε νησιά του βορείου Αιγαίου, δηλαδή στο 17%.

Στην κυβέρνηση έχουν διαπιστώσει πως ο χαμηλότερος ΦΠΑ συγκρατεί τις τιμές, αλλά και ότι δεν θίγεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, που αποφέρει συγκεκριμένα έσοδα στα κρατικά ταμεία. Ωστόσο, το σενάριο αυτό δεν φαίνεται να «προχωράει», καθώς, όπως υποστηρίζει το Μέγαρο Μαξίμου, θα απευθύνεται και στους οικονομικά ισχυρούς. Το οικονομικό επιτελείο δεν επιθυμεί μια τέτοια λύση, καθώς γνωρίζει πως οι προσωρινές μειώσεις ενός φόρου είναι δύσκολα αναστρέψιμες.

Έκτακτο επίδομα

Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκεται η «επιταγή ακρίβειας», όπως τη χαρακτήρισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα έκτακτο επίδομα που -υπό προϋποθέσεις για κάποιους μπορεί να φτάσει και τα 300 έως 350 ευρώ.

Στο οικονομικό επιτελείο κάνουν ήδη ασκήσεις πάνω σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες για να υπολογίσουν το ποσό που μπορεί να διατεθεί για την «επιταγή ακρίβειας», έχοντας ως «μπούσουλα» το μοντέλο των Χριστουγέννων του 2021, όταν είχε «ξεκλειδώσει» κονδύλι ύψους 350 εκατ. ευρώ για δώρο που έλαβαν πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες.

Το σίγουρο, όμως, είναι ότι σε καμία περίπτωση η κυβέρνηση δεν θέλει να δημιουργηθούν προβλήματα στην εκτέλεση του Προϋπολογισμού και να μπει σε κίνδυνο ο μεγάλος στόχος της επενδυτικής βαθμίδας