Στα σκαριά νέα μέτρα ενάντια στην ακρίβεια – Όλα όσα εξετάζονται για μετά το Πάσχα

 

Στα σκαριά νέα μέτρα ενάντια στην ακρίβεια. Η επιδότηση στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου θα δοθεί και τον Μάιο. Εξετάζεται η αύξηση του ποσού για τους οικονομικά ασθενέστερους και τους χαμηλοσυνταξιούχους. Εισηγήσεις για την παροχή έκτακτου επιδόματος ενοικίου σε ευάλωτα νοικοκυριά και τον μηδενισμό του ΦΠΑ σε βασικά τρόφιμα για τρεις μήνες.

Των Σ. ΣΤΑΥΡΟΠΙΕΡΡΑΚΟΥ, Γ. ΣΙΑΔΗΜΑ

Nέα μέτρα -προσωρινού χαρακτήρα και εντός των δημοσιονομικών περιθωρίων- εξετάζει να λάβει η κυβέρνηση, με στόχο την ενίσχυση των πιο ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού που πλήττονται από την ακρίβεια, τα οποία, ανάλογα με τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, θα εφαρμοστούν από τον Μάιο και μετά.

Στο τραπέζι βρίσκονται εισηγήσεις για παροχή ενός έκτακτου επιδόματος ενοικίου με συγκεκριμένα κριτήρια σε ευπαθείς κατηγορίες ανάλογα με την εξέλιξη του πολέμου και τις δημοσιονομικές δυνατότητες τον προσεχή Ιούνιο.

Δεδομένες είναι η διατήρηση αλλά και η αύξηση για τους πιο ευάλωτους, όπως οι χαμηλοσυνταξιούχοι, της κρατικής επιδότησης στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου τον Μάιο, η επέκταση της επιδότησης στο πετρέλαιο κίνησης για τον επόμενο μήνα, αλλά και η μείωση του ΦΠΑ σε περιορισμένο αριθμό αγαθών ευρείας κατανάλωσης το επόμενο διάστημα, ενώ θα δοθεί η δυνατότητα νέων διευκολύνσεων -μέσω ρύθμισης- για την αποπληρωμή των χρεών.

Η κυβέρνηση επιδιώκει να υλοποιήσει παρεμβάσεις για νοικοκυριά και επιχειρήσεις μέσα από προσεκτικές και μετρημένες κινήσεις, έτσι ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η δημοσιονομική εξυγίανση. Μετά και την ολοκλήρωση της 14ης αξιολόγησης, το οικονομικό επιτελείο καταθέτει συμπληρωματικό Προϋπολογισμό στη Βουλή, αυξάνοντας κατά 2 δισ. ευρώ τις κρατικές δαπάνες, ενώ, σε περίπτωση που τα πληθωριστικά κύματα ενταθούν, θα ακολουθήσει ένας δεύτερος συμπληρωματικός Προϋπολογισμός έως το τέλος Μαΐου.

Οριστικές αποφάσεις για τα έξτρα μέτρα που θα ενεργοποιηθούν δεν έχουν ληφθεί ακόμα, καθώς θα εξαρτηθούν από την πορεία του πολέμου αλλά και την εξέλιξη των ενεργειακών τιμών. Από την κυβέρνηση διαμηνύουν ότι απόλυτη προτεραιότητα είναι η αρωγή σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις που πλήττονται από την ενεργειακή ακρίβεια, ωστόσο διατηρείται η κεντρική θέση να κινηθεί συντηρητικά όσον αφορά τα μέτρα στήριξης, καθώς παραμένει πρωταρχικός στόχος η συγκράτηση των ελλειμμάτων και η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.

Από τα 2 δισ. ευρώ του συμπληρωματικού Προϋπολογισμού, εκτιμάται ότι θα απομείνουν περίπου 500 με 700 εκατ. ευρώ προκειμένου να χρηματοδοτηθούν μέτρα που δεν έχουν εξαγγελθεί. Ειδικότερα:

Έκτακτο επίδομα ενοικίου

Το οικονομικό επιτελείο έχει δεχθεί εισήγηση για ένα έκτακτο επίδομα ενοικίου αντίστοιχο με την επιταγή ακρίβειας που πρόκειται να δοθεί πριν από το Πάσχα σε χαμηλοσυνταξιούχους, ΑμεΑ και δικαιούχους προνοιακών επιδομάτων. Όπως διαπιστώνεται, ενώ τα εισοδήματα δοκιμάζονται και επιβραδύνεται η πορεία ανάπτυξης της οικονομίας, οι τιμές των ακινήτων ακολουθούν διαφορετική πορεία, καταγράφοντας ένα τρελό ράλι ανόδου.

Η παροχή, εφόσον υλοποιηθεί, θα αφορά ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους λόγω της ακρίβειας. Θα είναι ανεξάρτητη από το μηνιαίο επίδομα στέγασης που λαμβάνουν οι δικαιούχοι του ΟΠΕΚΑ, ενώ δεν συνδέεται με την ευρύτερη στεγαστική πολιτική και τα κίνητρα που σχεδιάζεται να δοθούν στα νέα ζευγάρια.

Σύμφωνα με τις τελευταίες διαθέσιμες μετρήσεις της Στατιστικής Αρχής, στα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια το κόστος στέγασης απορροφά το 22,5% των μηνιαίων δαπανών, έναντι 13,4% στα υψηλότερα εισοδήματα. Σε απόλυτους αριθμούς, από τη μέση μηνιαία δαπάνη των 1.331 ευρώ που έκανε το 2020 ένα νοικοκυριό, περίπου 308 ευρώ κάλυπταν τη διατροφή και άλλα 204 ευρώ το κόστος στέγασης.

Όπως εκτιμάται, όμως, αυτοί οι συσχετισμοί έχουν ανατραπεί επί τα χείρω με την επέλαση της ενεργειακής ακρίβειας και του πληθωρισμού.

Λογαριασμοί ρεύματος

Όποιο σενάριο και να έχουν εκπονήσει τα υπουργεία Οικονομικών και Ενέργειας για την εξέλιξη των τιμών ρεύματος, το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι αρνητικό για τους καταναλωτές. Ακόμα και στην περίπτωση κατά την οποία οι τιμές του φυσικού αερίου υποχωρήσουν κατά το ήμισυ από τα 106 έως και 110 ευρώ που διαμορφώθηκαν κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, η τιμή της χονδρικής στο ρεύμα διαμορφώνεται στα 160 ευρώ/MWh, ήτοι 160% πάνω από την περσινή περίοδο.

Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρείται δεδομένη η επέκταση της κρατικής επιδότησης για τους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου για τον Μάιο, καθώς, παρά τη βελτίωση των καιρικών συνθηκών, η κατανάλωση αφορά το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Επιπροσθέτως, εξετάζονται τα περιθώρια για διεύρυνση της στήριξης σε ομάδες του πληθυσμού που είναι πιο ευάλωτες απέναντι στο κύμα της ακρίβειας συγκριτικά με τις υπόλοιπες, όπως είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι.

Γι’ αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει η σκέψη για μεγαλύτερη ενίσχυση των λογαριασμών. Τα στοιχεία από την ενεργειακή αγορά με την εκτίναξη των τιμών σε αέριο και ρεύμα δείχνουν ότι χιλιάδες καταναλωτές δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Ενα μέρος εξ αυτών στρέφεται σε διακανονισμούς, ο αριθμός των οποίων αυξήθηκε πάνω από 30% μόνο τον Μάρτιο.

Επιδότηση πετρελαίου κίνησης

Ανοιχτό είναι και το ενδεχόμενο της επέκτασης της επιδότησης του πετρελαίου κίνησης και για τον Μάιο. Σημειώνεται ότι επιδοτείται από τον κρατικό Προϋπολογισμό η τιμή πώλησης του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) για τον Απρίλιο, που καταναλώνεται στην εσωτερική αγορά